O institutu

Istorijat

Nastavnici

Predavanja

Veżbe

Literatura

IV Veżba - Slojeviti i prelazni epiteli. Žlezdani epitel

Pločasto slojeviti epitel bez orožavanja

Pločasto slojeviti epitel bez orožavanja karakteriše veći broj redova ćelija - od samo 5-6 kod prednjeg epitela rožnjače, pa do 25-30 redova kod jednjaka. Najpovršniji sloj (stratum super-ficiale je izgrađen od nekoliko redova spljoštenih, pločastih ćelija sa centralno postavljenim nukleusom). Prva dva sloja ovog epitele su stratum basale i stratum spinosum. Ostale lokalizacije: usna duplja, anus. glans penisa, prepucijum, vagina.

Pločasto slojeviti epitel sa orožavanjem

Pločasto slojeviti epitel sa orožavanjem sa druge strane ima samo jednu lokalizaciju. Može se sresti isključivo kod kože tj. njenog najpovršniijeg sloja epidermisa. Glavna karakteristika ovog epitela je najpovršniji orožali sloj stratum corneum izgrađeni od manjeg ili većeg broja redova pločastih, bez-jedarnih ćelija koje su ispunjene keratinskim filamentima. Debljina ovog epitele nije ista nas svim mestima, tako da broj slojeva varira. Najdeblji je na dlanovima i tabanima ( i do 70 redova ćelija). Na tim mestima se između trećeg sloja (str. granulosum) i površnog orožalog može videti stratum lucidum. Prva dva sloja su ista kao kod pločasto slojevitog epitela bez orožavanja.

Prelazni epitel

S obzirom na karakterističnu lokalizaciju (pokriva jedan deo urinarnog trakta -od male i velike čašice, bubrežna karlica, ureter, mokračna bešika i početni deo uretre), prelazni epitel se još zove uroepitel. Grade ga tri tipa ćelija: bazalne, reketaste i Dogeljove ćelije. Slično pseudoslojevitom i ovaj epitel odaje utisak lažne slojevitosti - sve ćelije polaze od bazalne membrane (reketaste i Dogeljove čelije, ustvari imaju tanke citpolazmatske produžetke pomoću kojih su povezane sa bazalnom membranom). Glavna osobina uroepitela je njegova sposobnost promene debljine, zavisno od funkcionalnog stanja organa. Kada je, recimo mokraćna bešika, ispunjenja urinom epitel je tanji (svega 2-3 pseudo-reda). U relaksiranom stanju epitel je deblji (5-7 pseudoredova)

Žlezdani epitel (Panetova ćelija)

Panetovu ćelije predstavljaju žlezdane ćelije koje su između ostalog karakteristične i po svojoj tipičnoj lokazlizacacji. Naime, one su uvek smeštene na dnu tzv. Liberkinovih kripti tankog creva. U bazalnom delu ove ćelije imaju bazofilnu citoplazmu dok su u apikalnom (supranukleranom) regionu smeštene krupne acidofilne, sekretorne ganule koje sadrže enzim lizozim, protein bogat argininom, i druge glikoproteine. Anitbakterijsko svojstvo lizozima kao i sposobnost fagocitoze nekih bakerija i protozoa, sugeriše ulogu Pnatovih čelija u održazvanju normalne bakterijske flore tankog creva.